Dzięki staraniom członków Stowarzyszenia Dolina Małej Panwi pojawiła się szansa, na ponowne uruchomienie ekspozycji Muzeum Hutnictwa Doliny Małej Panwi, jeszcze w tym roku.
Stowarzyszenie Dolina Małej Panwi, działające od roku 2006, realizuje swoje założenia statutowe poprzez organizację wykładów, konferencji, wystaw, publikowanie artykułów prasowych i wydawnictw książkowych, organizację wydarzeń kulturalnych takich jak: Pikniki Strzeleckie, Triatlony Turystyczne, Święta Mostu i Żeliwa. Realizuje liczne projekty mające zachować od zapomnienia historię naszego miasta i regionu oraz uchronić i rozpropagować nieliczne już zabytki przeszłości. Efektem tych działań są między innymi: udział w ratowaniu mostu wiszącego, odrestaurowanie i opisanie zabytkowych nagrobków na cmentarzu ewangelickim, ustawienie tablic informujących o zabytkach na terenie miasta, a przede wszystkim gromadzenie i opracowanie licznych pamiątek, eksponatów i dokumentów, obrazujących naszą historię.
Jednym z najważniejszych efektów działalności Stowarzyszenia było utworzenie stałej ekspozycji Muzeum Hutnictwa Doliny Małej Panwi. Uchwałę w tej sprawie podjęli członkowie 7 lipca 2012 roku. Już 12 grudnia tego roku nastąpiło uroczyste otwarcie Muzeum. Dużym sukcesem, świadczącym o poziomie i randze tej instytucji była, uzyskana już na początku działalności 28 grudnia 2012 roku, jej oficjalna rejestracja przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ekspozycja, zlokalizowana w bezpośrednim sąsiedztwie zabytkowego mostu wiszącego, na parterze biurowca Huty Małapanew, cieszyła się dużym uznaniem nie tylko mieszkańców, ale także coraz liczniejszych turystów, odwiedzających nasze miasto. Sporo z Państwa miało okazję zwiedzić Muzeum, zapoznać się z wieloma skarbami naszej przeszłości, obrazujących bogatą i ciekawą historię hutnictwa doliny Małej Panwi, ważnej nie tylko dla Śląska, ale także hutnictwa europejskiego. Corocznie odwiedzane było przez kilka tysięcy zwiedzających. Obok Muzeum, organizowane od kilku lat w ramach obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa, „Święto Mostu i Żeliwa”, stało się ważnym wydarzeniem w skali województwa i kraju. Obok zlokalizowanego w odległości 3 km „Jura Parku” w Krasiejowie, Muzeum Hutnictwa było ważnym uzupełnieniem oferty turystycznej regionu. W marcu 2017 roku, ze względu na planowaną przez właściciela rozbiórkę obiektu biurowca, Muzeum utraciło jednak dotychczasową siedzibę. Zbiory przeniesiono do udostępnionych tymczasowo magazynów, bez większej nadziei na nowe lokum. Szansa pojawiła się po rozmowach z zarządem Huty Małapanew. W ich efekcie w maju 2017 roku Stowarzyszenie, świadome ryzyka utrzymania tak dużego i zaniedbanego obiektuoraz koniecznych nakładów finansowych, przyjęło od Huty w formie darowizny budynek tzw. „nowej dyrekcji” wraz z terenem bezpośrednio przylegającym do zabytkowego mostu wiszącego,z zamiarem zorganizowania w nim nowej siedziby Muzeum. Zdawaliśmy sobie sprawę z tego, że obiekt pozbawiony jest prądu, wody, kanalizacji, do wymiany są w większości zbutwiałe okna i zniszczone drzwi, wymiany, a właściwie wykonania od nowa wymagają wszystkie instalacje. O naszej decyzji przesądziła jednak groźba rozbiórki, tego już właściwie zabytkowego budynku, o której przeprowadzeniu w perspektywie kilku miesięcy, poinformował nas zarząd Huty.
Budynek „nowej dyrekcji” został wybudowany na planie litery „U” na początku lat 40-tych XX wieku, jako obiekt dwukondygnacyjny, z przeznaczeniem na cele administracyjne. Pod koniec lat 70-tych został podwyższony o jedną kondygnację z obszerną salą konferencyjną i przez kilka lat pełnił funkcję siedziby dyrekcji Huty, a potem obiektu biurowego. Od końca lat 90-tych był nieużytkowany. Pod koniec pierwszej dekady obecnego wieku wyremontowano jednak dach. Przez ostatnie 3 lata służył Stowarzyszeniu jako magazyn muzealiów. Snuliśmy plany zorganizowania na jednej kondygnacji siedziby Stowarzyszenia z salą wykładową, pomieszczeń Muzeum z ekspozycją, archiwum, pracowniami i biblioteką. Reszta obiektu mogłaby posłużyć jako Centrum Demokracji Lokalnej z siedzibami licznych na terenie naszej gminy organizacji i stowarzyszeń, Lokalnego Inkubatora Przedsiębiorczości wspierającego małe i średnie firmy, czy jako powierzchnia biurowa do wynajęcia, co pomogłoby w kosztach utrzymania. Początkowo zabiegi zmierzające do pozyskania środków finansowych na ten cel nie przynosiły rezultatów i wydawało się, że zamierzenia nasze pozostaną w sferze marzeń.
Rok 2019 okazał się szczęśliwy. Udało się pozyskać znaczną kwotę z Fundacji Pawła Jurosa z Legnicy. Projekt utworzenia jednej sali ekspozycyjnej uzyskał aprobatę Lokalnej Grupy Działania „Kraina Dinozaurów” i został dofinansowany ze środków Unii Europejskiej. Powstał projekt utworzenia, ograniczonej do około 100 metrów kwadratowych, powierzchni ekspozycyjnej. Znalazł on dodatkowe wsparcie firm:JD TRADE Popioły Przemysłowe Sp. z o.o. i STEAG Energo Mineral Sp. z o.o. z Opola oraz wielu mniejszych, indywidualnych ofiarodawców. Prace inwentaryzacyjne i projektowe nieodpłatnie wykonała pracownia AGP Sp. z o.o. z Wrocławia. Prace ruszyły jesienią ubiegłego roku. Członkowie Stowarzyszenia mocno zaangażowali się w projekt, przepracowując wiele godzin przy sprzątaniu otoczenia, pracach porządkowych w budynku, malowaniu, czyszczeniu, usuwaniu gruzu i złomu…. Do końca marca tego roku większość robót wewnątrz części obiektu została wykonana i ten, co prawda, niewielki fragment budynku wygląda naprawdę imponująco. Mamy nadzieję, że już w maju zaczniemy przygotowywać ekspozycję, która powinna być gotowa do września.
Ponowne otwarcie Muzeum Hutnictwa Doliny Małej Panwi mogłoby się odbyć w drugim tygodniu września, przy okazji obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa i rocznicy oddania do użytku naszego zabytkowego mostu wiszącego. Będzie to możliwe, jeżeli uda nam się pokonać jeszcze kilka poważnych barier. Musimy wykonać 150 metrów parkanu, aby ogrodzić teren z dojściem od strony mostu wiszącego. Niezbędne jest także doprowadzenie wody do budynku, co wymaga poprowadzenia wodociągu od ulicy Kolejowej. Musimy też wykonać przyłącze kanalizacyjne z przepompownią ścieków. Wszystkie te prace to poważna przeszkoda, ale mamy nadzieję, że po wykonaniu tak wielkiej, dotychczasowej pracy i ją uda się pokonać. Liczymy więc na Państwa, mieszkańców gminy i miasta, wsparcie. Nie chodzi tylko o wsparcie finansowe, które oczywiście jest ważne (można jeszcze przekazać 1 % podatku), ale także o włączenie się w prace Stowarzyszenia. Potrzebna jest każda para rąk. Nie robimy tego dla siebie lecz dla nas wszystkich. Zachęcamy więc do przystąpienia jako członkowie do naszego Stowarzyszenia Dolina Małej Panwi.
Józef Tomasz Juros
Stowarzyszenie Dolina Małej Panwi
www.sdmp.eu e-mail: biuro@sdmp.eu
KRS 0000 284 610
Organizacja pożytku publicznego
Kontro bankowe: PKO BP Nr 44 1020 3668 0000 5702 0174 1149