Stowarzyszenie Dolina Małej Panwi i Burmistrz Ozimka zapraszają mieszkańców Ozimka iokolicy oraz gości na Dni Otwarte w Muzeum Hutnictwa Doliny Małej Panwi, które odbędą się w dniach 12 i 13 września 2020 roku, w godzinach od 10:00 do 20:00.
Mimo rygorów i obostrzeń związanych z epidemią koronawirusa, zdecydowaliśmy o udostępnieniu zwiedzającym ekspozycji Muzeum Hutnictwa w nowej lokalizacji. Sytuacja epidemiologiczna sprawia, że otwarcie będzie musiało mieć mniej uroczysty charakter. W piątek 11 września, z udziałem zaproszonych, oficjalnych gości, nastąpi oficjalne otwarcie ekspozycji. Ze zrozumiałych względów będzie to uroczystość zamknięta, jedynie za zaproszeniami. Natomiast mieszkańców i gości zapraszamy do odwiedzenia muzeum przez całą sobotę i niedzielę.
Nieprzypadkowo wybraliśmy datę otwarcia. Drugi weekend września to termin obchodzonych w całej Europie Międzynarodowych Dni Dziedzictwa. To także kolejna, już 193. rocznica oddania do użytku naszego zabytkowego mostu wiszącego. Zwykle w tym terminie organizowaliśmy Święto Mostu i Żeliwa. W tym roku, ze względu na epidemię, musieliśmy z niego zrezygnować. Chcemy jednak, w bezpieczny sposób, umożliwić zwiedzającym wstęp do Muzeum. Dlatego zapraszamy w sobotę 12 i niedzielę 13 września od godziny 10:00 do 20:00na Dni Otwarte. Zapraszamy wszystkich chętnych przez cały dzień. Zwiedzanie odbywać się będzie w małych grupach 6-8 osobowych, pod opieką przewodnika. Dla większego bezpieczeństwa zapraszamy w maseczkach. Oczekując na wejście będzie można skorzystać z dodatkowych atrakcji. Będzie można odwiedzić obozowisko Bractwa Strzelców Hutniczych, którzy wystąpią w historycznych strojach, zapoznać się ze starą bronią czarnoprochową, a nawet oddać prawdziwy wystrzał. Dodatkową atrakcją będzie możliwość zakupu najnowszej publikacji Stowarzyszenia, nowego wydania książki “W Dolinie Małej Panwi. Historia fryderycjańskiej osady hutniczej Ozimek/Malapane od 1754 do 1945 roku”. Tylko przez te dwa dni książka będzie dostępna z autografem autora. Nabyć będzie można także zupełnie nową książkę „Przerwany lot barwnego motyla”, pod redakcją Teresy Kudyby. O zmarłym w grudniu 2019 roku doktorze Krzysztofie Spałku, wybitnym polskim przyrodniku, wspominają jego najbliżsi współpracownicy i przyjaciele. Oczekując na wejście do Muzeum, będzie można podziwiać wyjątkowy widok mostu i zapory na rzece od strony wyremontowanego nabrzeża. Dotychczas nie było to możliwe, bo teren ten był własnością Huty Małapanew. Będzie też można napić się lub zjeść coś słodkiego w namiocie, który przygotujemy dla oczekujących. Mamy nadzieję, że będzie to okazja do miłego spędzenia czasu, poznania budynku tak zwanej “nowej dyrekcji” i zapoznania się z najnowszymi eksponatami Muzeum Hutnictwa.
Dwukondygnacyjny budynek „nowej dyrekcji” jest obiektem historycznym. Powstał w latach 1941/42 i od tego czasu stał się główną siedzibą administracji Huty Małapanew. W latach 70. XX wieku podwyższono go o jedną kondygnację, na której zlokalizowano w nowoczesnych pomieszczeniach dyrekcję huty. Po wybudowaniu, na drugim brzegu rzeki, nowoczesnego biurowca, tam przeniesiono siedzibę dyrekcji, ale budynek nadal pełnił funkcje administracyjne do początkowych lat XXI wieku, kiedy ostatecznie został opuszczony. Ulegał systematycznej, postępującej dewastacji: wyłamane drzwi, zniszczone meble, powybijane okna, nigdy dokładnie niewysuszone pomieszczenia piwnic po powodziach końca XX i początku XXI wieku. Ze względu na zalewanie górnych kondygnacji, wyremontowano jedynie przeciekający dach, co uchroniło budynek od całkowitego zniszczenia. Kiedy w roku 2017 planowano rozbiórkę biurowca huty, popularnego „Manhatanu”, działające od 2012 roku Muzeum Hutnictwa, mieszczące się na jego parterze, poszukiwało miejsca na zmagazynowanie eksponatów. Zarząd Huty Małapanew zgodził się udostępnić kilka pomieszczeń właśnie w budynku ”nowej dyrekcji”. Niestety już po kilku miesiącachpoinformowano nas, że musimy poszukać innej lokalizacji, gdyż planowana jest rozbiórka także tego obiektu. Wtedy zrodził się pomysł, aby przejąć obiekt od huty. Zdania członków Stowarzyszenia były podzielone. Obiekt był za duży, jak na nasze potrzeby. Wymagał bardzo kosztownego remontu, przy nieokreślonych wtedy, trudnych do przewidzenia kosztach utrzymania. Wcześniej został pozbawiony zasilania w energię elektryczną, wodę i nigdy nie miał kanalizacji. Zwrócenie się do ówczesnych władz naszej Gminy, nie ułatwiło nam decyzji, gdyż ani burmistrz, ani rada nie wykazali zainteresowania ratowaniem tego obiektu. Czas naglił więc, wiele ryzykując, podjęliśmy trudną decyzję o przejęciu budynku. Dzięki wielkiej przychylności Zarządu Huty Małapanew i jej właścicieli, już po kilku tygodniach, za symboliczną złotówkę, w maju 2017 roku Stowarzyszenie Dolina Małej Panwi stało sięwłaścicielem budynku. Nie dysponując odpowiednimi środkami finansowymi, przez pierwsze lata członkowie Stowarzyszenia koncentrowali się na pracach zabezpieczających i porządkowych, przepracowując nieodpłatnie setki godzin. Udało się uporządkować sprawy podatkowe, które dzięki statusowi organizacji pożytku publicznego okazały się do udźwignięcia.
Snuliśmy plany zorganizowania na jednej kondygnacji siedziby Stowarzyszenia z salą wykładową, pomieszczeń Muzeum z ekspozycją, pracownią konserwatorską,archiwum i biblioteką. Reszta obiektu mogłaby posłużyć jako Centrum Demokracji Lokalnej z siedzibami licznych na terenie naszej Gminy organizacji i stowarzyszeń, Lokalnego Inkubatora Przedsiębiorczości wspierającego małe i średnie firmy, czy jako powierzchnia biurowa do wynajęcia, co pomogłoby w kosztach utrzymania. Początkowo zabiegi zmierzające do pozyskania środków finansowych na ten cel nie przynosiły rezultatów i wydawało się, że zamierzenia nasze pozostaną w sferze marzeń.
Dopiero pod koniec 2019 roku pojawiła się perspektywa, pozwalająca sfinansować niewielki zakres remontu części pomieszczeń parteru. Do budynku doprowadzono energię i wykonano znaczną część nowej wewnętrznej instalacji elektrycznej. Udało się pozyskać znaczną kwotę z Fundacji Pawła Jurosa z Legnicy. Projekt utworzenia jednej sali ekspozycyjnej, uzyskał aprobatę Lokalnej Grupy Działania „Kraina Dinozaurów” i został dofinansowany ze środków Unii Europejskiej. Powstał projekt utworzenia, ograniczonej do około 100 metrów kwadratowych, powierzchni ekspozycyjnej. Znalazł on dodatkowe wsparcie firm:JD TRADE Popioły Przemysłowe Sp. z o.o. i STEAG Energo Mineral Sp. z o.o. z Opola oraz wielu mniejszych, indywidualnych ofiarodawców. Prace inwentaryzacyjne i projektowe nieodpłatnie wykonała pracownia AGP Sp. z o.o. z Wrocławia. Roboty ruszyły jesienią ubiegłego roku. Członkowie Stowarzyszenia mocno zaangażowali się w projekt, przepracowując setki godzin przy remontach, sprzątaniu otoczenia, pracach ziemnych i porządkowych, malowaniu, czyszczeniu, karczowaniu, usuwaniu gruzu i złomu…. Do końca marca tego roku większość robót wewnątrz części obiektu została wykonana i ten, co prawda niewielki fragment, wygląda naprawdę imponująco. Rozpoczęliśmy przygotowywanie ekspozycji. W trakcie realizacji, także ze środków unijnych, jest wykonanie toalet. Po demontażu kładki na Małej Panwi w kwietniu tego roku, przeprowadziliśmy remont nabrzeża. W końcu udało się ogrodzić teren, co umożliwia wpuszczenie zwiedzających.
Wiele pracy i wydatków jest jeszcze przed nami i potrwa to z pewnością nie kilka miesięcy, ale pewnie lat. Dlatego wrześniowy drugi weekend wydaje się najlepszą okazją, aby już dziś zaprezentować to co zrobiono dotychczas. Zachęcamy więc do odwiedzin w Muzeum Hutnictwa Doliny Małej Panwi z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa, w dniach 12 i 13 września 2020 roku, w godzinach od 10:00 do 20:00. Serdecznie zapraszamy.
Józef Tomasz Juros
Prezes Stowarzyszenia
Ryc. 1. Most wiszący z wyremontowanego nabrzeża od strony Muzeum
Ryc. 2 i 3. Nowa ekspozycja w wyremontowanych pomieszczeniach